Tuesday, February 23, 2010

Lagu-lagu Lipurlara Anak-anak Kadayan.

Assalamualaikum...
Lagu-lagu lipurlara anak-anak Kadayan zaman dahulu mungkin saja berbeza dari satu daerah ke satu daerah yang lain walaupun mereka sesama bangsa Kadayan. Lagu-lagu lipurlara ini berbeza disebabkan mungkin tidak ada rujukan khas, tidak ada penulisan, tetapi diturunkan hanya melalui lisan sebagai permainan untuk anak-anak mereka dimana waktu dahulu tiada radio, tv, mahupun majalah dan sebagainya. Lebih-lebih lagi mereka yang jauh berada di kawasan kampung dan pedalaman. Antara lagu-lagu tersebut:-

Oh ancayak mana kau tido?
Hujung padi..
Baik nda kau miang?
Miang-miang mandiku..
Baik nda kau sajuk?
Sajuk-sajuk babaju kadut ku..
Baik nda kau batuma?
Tuma-tuma ku katap..
Baik nda kau kambang liuu?
Kambang liuu ku bawa makan pinang..
Baik nda kau kakalatan?
Kakalatan ku bawa minum aing..
Baik nda kau bagah?
Bagah-bagah ku kantut akan..

(sampai kaang ani ancayak atu macam babunyi bakantut-kantut)



Lam gumalam
pucuk kaladi hitam
siapa iyuh di malam
anak aja tuun batikam
batikam lumba-lumba
batabak jauh-jauh
bakain bakasumba
basalindung pucuk pauh
Abdul di panjala
gubang panjang lima
sanggul di kapala
subang di talinga
tadung di subaang
ku hambat jan bantai
baagung bacanang
bagaak aja basaa...
????

#Kadayan Banaa maista-ista lagu Kadayan#
..nganang-nganang yang mulanya..

Wassalam.

Wednesday, February 17, 2010

Talipok di luagan.



"Masipun jua luangan kaing.. alum jua talipok tumbuh di daat.."

Nyatu tah jua kadayan..
Hati mu hati kadayan..
Jantung mu jantung kadayan..
Daah mu daah kadayan..
Uat mu uat kadayan..
Isi mu isi kadayan..
Tulang mu tulang kadayan..
Bangsa mu bangsa kadayan..
Adat mu adat kadayan..
Katuunan mu kadayan..
Kau lah Kadayan..
Mun kau kadayan..
Tatap jua kau kadayan..

Jan tah di ubah..
Ukannya kan di ubah..
Nda dpt kau ubah!!


#Kadayan Banaa maista-ista talipok.

Friday, February 5, 2010

Pantun dalam bahasa Kadayan..




Assalamualaikum..

Pada 16/12/2009 saya telah membuat topik "Pantun Owang Kadayan" di dalam Discussions Board di KKS. Tujuan saya tidak lain tidak bukan hanyalah untuk menghimpun pantun-pantun dari bahasa kadayan, tidak kira pantun kadayan lama ataupun pantun baru. Terima kasih pada saudara/saudari yang telah memberikan sumbangan pantun tersebut...

Pantun Kadayan:

Anik-anik daun jalayan,
Dapat jua pambungkus nasi,
Anik-anik anak kadayan,
Dapat jua pangubat hati.

Buah jalayan bawa ka daat,
Andang pulasan manis isinya,
Hidup kadayan dikandong adat,
Andang waisan daie mulanya.

Daun pauh di atas talam,
Talam ba-upul tauhi kalakati,
Daiee jauh ku bakiim salam,
Salam manungkul di jantung hati.

Mun tinggi si matahaie,
Nda dpt lagi ngambil ma'ang,
Mun sudah hajat di hati,
Nda mahaati sipun di la'ang.

Takuyung bintang,
Palu-palu balah,
Mahambujuu mahalintang,
Manambus ka subalah.

Tauh kingkin di atas cuik,
Patut tah jua lain upanya,
Kami miskin baju pun caik,
Patut tah jua nda dangan guna.

Bila ku tahu langit basisik,
Ku tumpahakan lada sagantang,
Bila ku tahu hatinya tausik,
Ku sumpahanakan nda ku datang.

Anak itik anak angsa,
Maie bataluu di tanah miah,
Jaan takut kapada bangsa,
Sama-sama badaah miah.

Pimping unggat-unggat,
Unggat-unggat di kaasik,
Pimping kana pukat,
Matanya mangulasit.

Alap-alap bakalahi,
Makin bagalap makin kalahi.

Pajaa2 balapik daun buluh,
Jaa tah ko jaa ukan aku yg nyuuh.
(uni buntak,yg pnting majal)

Taloo taipas warnanya hijau,
Taloo angsa baakit dua...
Sipun jauh di langit hijau,
Mun dipaksa datang iya jua...

Keruak keruing
hutan saga saga
jaat dangan bakeliling
jaat ku nganya kana haga..

Apa gayanya nganyam ngiyu,
Di halitang akan di hambujuu akan,
Apa gayanya nahan rindu,
Di limpang akan di tiduu akan.

Tunu kamanyan malam jumaat
Asap manabun mahaga mahaga pintu
Ku upuk bantal ku lagau samangat
Nda tantu asa, gila kan aku...

Tanam pinang apat-apat
supaya sanang kuyuk balaiee
ku pinang-pinang inda jua dapat
ku pujuk-pujuk ku bawa laiee...

Pucuk si'ih gagangnya si'ih
bunga kambang di patapian
duduk kasih badi'ie kasih
malihat muha ku samuha tia kasian..

Amun kan guuu- guuuu tah nangka
jaan manimpa c batang pauh
amun kan tidoo- tidoo tah mata
jaan tah kan nganang c oang jauh...

Amun dangan makan galagah
baie tah kami buku-buku nya
amun dangan sudah yg tangah
baie tah kami bongsu- bongsu nya...

Puhun timbaan tunjung ka paya
Watie tumbang baik tah ditabang
Mun sudah ku guna dada ku kia
Sadangkan baah dapat ku babang...

Balingkasa, balingkaung,balingkatak
Samuhanya tiga ukanya satu
Bataak, balatak, batatak...
mun pintaa asanya, apatah bizanya tu...????

Jaan di amal minyak guna-guna,
tesalah palit bemaa kaang,
jaan d pajal uang inda guna,
kana bawakn pemaang kaang...

Damit2 si daun pandan
dapat jua pembungkus nasi
damit2 anak kadayan
dapat juan penghibu ati.

Labu aing dibuat pangat
kamanyan beasap dibuat penjampi
di tapuk bantal manggil samangat
minta bejumpa didalam mimpi.

Langkung2 kutin dipupuh
mari dipupuh si kala kati
patah hatiku inda betampuh
ingatkan uwang disyg beubah ati..

Pisau luncit tajam di hujung,
Panatas tangkai tibadak,
7 bukit 9 gunung,
Tacapai jua 1 kahandak.

Kan ke kk mmbali baja,
alum jua batah bahau kalamaie,
mun luan tention bakaja,
ajin2 badudun kemaie..

Kulimambang hantap laju pusingnya
telabih pusing masuk ke aing
kaang ani mncaei yg usai hantap payahnya
dpt sdah bpunya tia pulang.

Tibadak nangka, beguing daie bukit,
Siapa angka, nda mau sadikit.

Piasau d supa kn abuatkn minyak,
inda tapaduli hangus tia jua,
ulah yg mcm hantu tu banyak,
tapi 'high test' tia jua...

Buah mampalam di kg bugis,
Kan di mkn putri jalita,
Tgh malam iya nulis,
Dawat bacampuu si aing mata..

Anak itik belaei2..
mencaei indung nya nda tau kemana..
malam sunyi sepi kemai..
mgenang hati pda c dia...

Ank itik matanya padih,
Mama itik jadi susah hati ,
Jangan dituuti hati yg sadih,
Maietah bapantun menghibo hati..

Kan ka konsert hatinya sanang,
Singgah dahulu bali aing ditamu,
Yg cuang nda paidah dikanang,
Mungkin ia bukan yang tabaik untukmu.

Hunjaa kan kami maang batangkin,
Kan dibawa jauh ka hutan,
Mun sudah basaung kingkin,
Jodoh patamuan kaaja Tuhan..

Ambok hayung kana lastik
Kaliwa-kaliwa mahaga tabasan
Muhanya bangis Kiyai malantik
Tapi napas haing baie kapisan.

Naik batang tuun batang,
nda kau datang aku yang datang..

Unggat-unggat batang
Batang ta'giu-giu
Lambat nini datang
Imbit mbawa taku'uuk hiyu..

Asal kapas di buat banang,
Daie banang jadi ka kain,
Sampaiakan kain atas baunti...
Yg lapas jan tah dikanang,
Laie sudah aah dangan lain,
Hunjaa tah yg lain kan ganti...

guing-guing atas umput mati,
hantap lakas kan bubut si Anang,
guing-guing sdh behunjaa kan ganti,
tatap yang lapas kakal di kanang..

Duduk manyandaa aah puhun handuduu
Baanti payah njuluk mampalam
Siang malam ya inda sanang kan tiduu
Nganang kan janji aah simpang di malam.

Pasang aing tanjung simasta,
Pasangnya inda batanah lagi,
Ku kanang iya jauh di mata,
Makan ku inda bakanyang lagi..

Kan ka Pulau Labuan paksa naik Feri,
Kan bananang nda tapiki di hati,
bahapa tah ko tasubuk-subuk atu Tati,
kelua tah menghibur hati.

Tapuk-tapuk mainan mulanya,
jan batapuk aiee malamaie,
subuk atu ada maknanya,
bikin panghibuu padian diee.

Menyiul2 anak teruna
sidayang manis duduk besimpuh
slagi ati hantap kan guna
palbagai dugaan tatap ku rujuh...

Naik paahu tangahnya Ganang,
patah kayuhnya takana kayu baunti,
mun kan tahu, yang ku kanang-kanang,
iatah uwangnya, si buah hati...

Upa bangis hangung baunya
Ku'uus malangking luas tanahnya
Paut maladus 3 sudah bininya
Mun tapaksa yang mana kau guna?

Ku'uus malanting luas tanahnya
Paut maladus 3 sudah bininya
Mun aku kan nambahi yg ke dua
Mau kah kau jadi calonnya?

Malam-malam njahit salua
salua tatas bakas babubut
Mun bahati kan jadi lombuu dua
Baik tah balajaa bataik ambut.

Ngail Udang luih lauk kali,
baik jua la daie luih tahi,
Nyaman di danga sajuk asa hati
Adakah AKU si buah hati....

Batang salasih baju'ut- ju'ut,
Piasau muda aah pangkalan,
Jaan bakasih luan ditu'ut,
Wang muda lakas languan.

Minum kupi di kadai liau Jumat,
Ada buah duyan dalam baladi
Tabahkan hati kuatkan semangat
Jadilah pemudaan yang waja diri.

Asakan meayau inda baulah
kan bejalan pun inda taubala
liau junaidi adangtah baulah
dii sendii pun inda taubala.

Rama2 kuntut inkungnya
menari2 sambil nyiuk bunga
mun paut maladus 3 bininya
bepikir jua ku memilih kadidia.

Menanam lada d dlm pasu
lada dtanam besama pegaga
nada yg mau jd ke2 tmasuk kadiaku
mun sdh jodoh apa jua gaya.

Apa ulah menganyam nyiru
dihalitang di haunjur akan
mun smpai betaik ambut nada ku mau
baiktah ku beundu mcaei yg lain.

Ukan bekasih smpai menuut asa
ani tah kebahagiaan yg kan dirasa
soal jodoh dtatapkan Yang Maha Esa
katani berusaha salabihnya bsarah tah saja...

Jual kuita inda laku,
balumba di jalan mbaie mati,
Adakah kita buah hatiku?
Jauh panggang daie api..

Anak da'a tapi bakutu,
Di suuh kukur nda ya mau jamu,
eee... ada tia jua sahbarina atu,
makin bulat makin tia jua labuk2 jantungku..

Tiap2 haie makan nasi,
Makan nasi bacampu lukan,
mun sudah jauh panggang daie api,
cuba2 tia pulang di hampi kan..

Luan hangat jamu aie ani,
nyudu aing daie talaga,
ala.. apa kuangnya aah die ani,
tatap gagah, hensome pun ada...

Tauh kingkin di atas cuik,
Patut tah jua lain upanya...
Kami miskin baju pun caik,
Patut tah jua nda dangan guna...

Ka kadai amas mmbali kingkin,
kingkin balah utan sudah di tampa,
baju caik buknnya miskin,
malas bakaaja tu bukannya apa..

Mandi di kaangan taus taajun,
maah jua uang yg bakaang,
mun labuk2 jantung ktk kak Jun,
baik diputik, mati kaang..

Umah batu di sini jan di sana,
dalam umah atu kana tauhi mija,
biarku nda tjumpa jalama yg namanya sahbarina,
Singgan tabaca pantunnya pun sudahku kaja2.

Ka Tababang diie malukan,
Baluai di lumpuu ambutnya kamah,
Dapat pulang mun kan di hampii akan,
Pikiii tah saja uwang d umah...

Tuun ke paya tajumpa buung bangau,
Kan ku lastik ditagu ulih cg saptu,
Uwang di umah jaan tah ingau,
Cukup jaganya lulus tia nganya nii tu.

Kak Jun special hanya satu
orgnya manis bersopan santun
napa di bawa-bawa c saptu
inda tekaja kaang kan bapantun.

Guing hayam kan bahata kaja
tkajut kak jun d suuh bungkus
mun asa kaja-kaja
baik tah mulih btangkumus.

Mahumbut umbia' siing puhun buluh,
Untuk makanan 5 ikung gajah,
Ucapan Selamat Tahun bahawu 2010,
Mudah2an KKS tatap gagah dan betambah gagah.

Punduk2 nguibas makanan buah hulu,
Taus tah ku minum kupi,
udah ku tulis pantun tahun bahawu,
Tinggal lagi padian nambahi.

Nyamannya makanan bauhulu,
nganya apa gayanya mmbuat ani,
inda lagi batah tahun bahau,
Tacapai udah kah azam taun ani.

Tangahnya Kadir tasuluh-suluh,
Tasuluh tia jua c kaim mlayan KKS,
Selamat Tahun Bahau 2010,
Kpd Samuha padian-padian di KKS.

Takajut ambok uleh Bisia,
Ktungkalan taus blusi mungkang mangking,
Semoga KKS btambah Ceria,
ngan ahli yang amai & Sporting.

Untal-untal uli-uli hantap sakit gigi,
Baik asanya kana tabung aah bahu,
Ladum2 bunyi bunga api,
ia tia pakah tuu yg damanya tahun bahawu.

Luan angga malihat laki-laki,
sampai naindah pun inda tajamu,
Smoga btmbah Iman & ajiki,
Tapi btambah tia jua tiu umu...

Melihat tibi caita P Ramli,
Caita uwang putih nda laku,
haapan ku tahun bahawu 2010 ani,
batambah la jumlah anak-anak ku.

Dangan ba pisbok, Ia pun kan ba pisbok
Dangan ba matoka bahawu, Ia tah lagi kan ba matoka bahawu
Amun aie ba pisbok, Jaga tah tuuan atu bahau tah iya siok
Bukan juga ulah yg buu, Atu jan tah kan di bawa lagi ke tahun bahawu..

Nyikut mahauu bapaluh-paluh,
singgah di sungai nyiut mangkutu,
di tahun bahau dua ibu spuluh,
ubah tia paangai yang nda baik atu..

Anak si Liman hantap kan babini,
Inda di suuh takut tia bajauu,
kitani bapaadian di KKS ani,
smuga makin kukuh di tahun bahauu..

Luan angka tapapak bunga cangkih,
aku tah plang dimaahinya,
walaupun zaman semakin maju & canggih,
lagi baik tuk kenalkan kadayan pada dunia.

Katani hidup bebudi bahasa
alus menawan bahasa kadayan
semuga KKS dikenali seluuh dunia
sama2 tah katani martabatkannya sebais bahasa lain.

Ka bakau mencaei lukan
loreh jua seekong lauk bakulan
muga2 2009 ditinggalkan panuh kerahmatan dan kebarkatan
tampuhi 2010 panuh kayakinan dan keazaman.

Nyadiakan bahata seata subuh,
pakai di makan salapas mahat,
kanangan 2009 tatap taguh,
haap 2010 di panuhi barkat...

Maei tah kita beramu makan ambuyat
makan becacah balacan gan mambangan
jan tah supan jan tah galat
di KKS katani bedudun sambil beibun..

Buah ambai buah ambutan
cucur tibadak sadap jua asanya
salamat tahun bahauu buat padian2
smuga 2010 ada sinar gembira dan bahagia.

Balusie-lusie di Tg Hauu,
Mandi batapa di dlm wasai..
Apa azam tahun bahauu,
Azam lama alum tah salasai..

Nanang2 anak pinjulung,
Kan dtg ka pulau labohan..
2009 di hujung-hujung,
2010 lagau-lagau'an..

Tahun ani makan balunu,
Tahun hadapan makan asam..
Tahun ani tinggal tah dahulu,
Tahun hadapan apakah azam?..

Apa kian kan di makan?
Tinggal lagi si lauk masin..
Apa kian di kidum akan?
2010 mangkali kan kawin..

Daun buluh atas papan,
Ambie akan daun jalayan,
Tahun 2010 apa haapan,
Majulah KKS maju kadayan..

Buah mangga diatas pinggan,
Daun pakis dimakan biuku..
Tahun 2009 apa kanangan,
Tajumpa KKS di laptop ku..

Lusi-lusi di pantaan,
jaga sampai tgugu ka tanah,
Jaga lah adat yang Sopan,
Mudahan dpt jodoh ngan mudah.

Time ngail aing pasang,
aing suut jantah ngail,
bila kakadai trn bpsg,
udh mulih single..

Lubuk tekuuk angnya dalam,
banyak hantap lauk dalamnya,
dandamku kan bjumpa bilang malam,
apa kan gaya nda ku tahu gayanya..

Buah jambu buah biabas,
nda ambuk beliu kan makan,
tahun 2010 hidupku bebas,
time kan nambah kawan kawan..

Bajalan2 inda basalipaa
ta'umpak batu, tatuhap kapala dahulu
inda ku makan bila nda lapaa
nagguk aingg nganya duluu...

Daun simpoo daun umbiaa
hantap banaa hali2 nya jua
bila ku ingat2 kan kan bisiaa
tabayang2 tah ku a'ie tuha.

Tu'us-tu'us,
Baik jua buatannya..
Lu'us..lu'usss,
Baik bunyi pantunnya..

Kapal basi tihangnya basi,
Balaboh di pulau Labohan,
Apa ku takut pisau balati,
Ku papak2 taus ku talan.

Pisau belati pakai ngatam,
ngatam padi ja'ang2 buahnya,
jauh hati muhanya hitam,
hatam manis baik upanya.

Kuacah2 aing di dapuu,
Mbasuh pinggan besabun mandi,
Malam antaie payah kan tiduu,
Luan takanang kisah kalamaie.

Aie ani cuti inda ke sekolah,
sabab kalamie batis ku luka,
inda ada yg inda bmasalah,
bawa sanyum & tetawa pngubat duka.

Ka kadai kina kan mbali bawang
Tapi tabali tah pulang gula
Jaan dipajunun tatawa sawang
Mangkali kaang kana ucap gila.

Baju miah bagaun biuu,
Pacak-pacak ah tangah jalan,
Siapa yang kan babini bahauu,
Jaan taya mun nda tahan.

Lain usul aing muha tangahnya,
upanya daie antaie takantut-kantut,
ah, luan jua tangahnya,
tatawa pulang ah yang patut...

Cuk cuk sapit,
kakap daun limau,
kapalak ambuk tahapit,
di tangkap ulih haimau..

Unggat-unggat batang,
Batang tagiyu-giyu,
Lambat nini datang,
Mbawa salai hiyu..

Main acing acing,
Batapuk ah pohon jambu,
Usin kuincing kuincing,
Angan angan kan ba umah batu.

Dii2 siing tambing
Dikit lagi dii taguguu
sipun dii kuus jan amping
amai jua bini2 taisliuu.

Puhun piasau tumbuh siing umah
tumbuh ukal kulat tahun
sipun jauh dii b'umah
di kampung jua dii kan bhimpun.



Kadayan Banaa maantang-antang pantun...
Wassalam.

Monday, February 1, 2010

Ambiee akan ku..

Ambiee akan ku.

Ambiee akan ku timbaan..
kan ku buat akan tali..
pangikatku hati-hati owang kadayan..
Ambiee akan ku halingkawang...
kan ku buat akan simpai..
kan ku simpai hati-hati owang kadayan..
ku simpol mati..
nda dapat dilaak lagi..
supaya owang kadayan ba-satu hati!!


daie kadayan.. untuk kadayan..
Kadayan Banaa maista-ista.